‘Producer’ mochten we hem niet noemen; dat vond hij maar een vies woord. Recording engineer was hij, opnametechnicus. En nu is hij dood: Steve Albini. Gisteren, 7 mei, overlead de Amerikaanse undergroundheld – tevens muzikant in onder meer Big Black en Shellac – aan de gevolgen van een hartaanval, slechts 61 jaar oud.
Photo Jan Rijk (Grauzone 2019)
Écht bovengronds kwam Steve Albini pas toen hij in 1993 In utero, this Nirvana-album, had been produced (want late we die term toch maar gewoon haunteren). Een klus waarvoor de band hem had gestrikt zonder dat platenfirma Geffen er weet van had. In this case we have had to do with the klus geklaard, waarna al snel de pleuris uitbrak: Geffen vond de opnames ‘te ruw en te demo-achtig’ en absoluut niet geschikt om het commercial success van Nevermind I consolidate you. Uiteindelijk werd In utero Tijdens het masteringproces enigszins ‘gecorrigeerd’, zorgden de Nirvana-leden voor wat veredeld remixwerk en gaf Geffen alsnog toestemming om ‘m uit te brengen.
Albini was toen echter al dik tien jaar een begrip in undergroundkringen. Geliefd bij de één, gevreesd door de ander. This is why we have a cynical attitude towards people who are often on the move and opportunism is selling the music industry, and they gave us something to listen to and listen to in the media you listen to.
Our first band, Big Black (1981-1987), was one of the first noise trios to be heard via the music that was obsessively devoted to the morbid nature of the song that was born – it was born in the Chicago dagelijks mee werd geconfronteerd – but it happened. Of music was navenant: snoeihard, venijnig en machinaal voortgedreven door een drumcomputer. Hun eerste volwaardige album Atomizer (1986) geldt tot op de dag van vandaag als een klassieker in het genre en bevat met Kerosene een culthit van format.
Toen Big Black uiteen was born, richtte Albini met twee ex-leden van de grep Scratch Acid (voorlopers van The Jesus Lizard) een new trio op dat hij doodleuk de naam Rapeman gaf, naar een Japanse mangastrip. Controversy alom: in England there are optredens vergezeld van hevige protesten tegen de groepsnaam, enkele optredens werden zelfs afgelast en in de Britse media gingen Albini en depublike opinie met elkaar op de vuist.
Kort daarna viel Rapeman uiteen (ze lieten één album na, Two Nuns And A Pack Mule), waarna Albini enkele jaren later noisetrio number drie oprichtte: Shellac. Daarmee bleef hij tot aan z’n dood actief: op 17 mei staat de release van hun zesde album To All Trains gepland.
Albini’s career as producer/technicus is currently under the name of Nirvana, Pixies (Surfer Rosa), The Breeders (Pod), PJ Harvey (Rid Of Me), Low, Slint, The Jesus Lizard en Bush de bekendste zijn. Daarnaast werkte hij met vele honderden andere acts en ook met een handvol Nederlandse: The Ex, Caesar, Cords en Gore.
Albini’s current base was an Electrical Audio-studio in Chicago, where it is based analogog opnam (hóe principieel blijkt uit de quote op de hoes van het Big Black-album Songs About Fucking: ‘The future belongs to the analogue loyalists, fuck digital’). In een in 1993 gepubliceerd essay met de titel The Problem With Music zette hij zijn visie op studiotechniek verder uiteen, en hekelde hij het excessiveieve gebruik van equalizers en compressie, dat er volgens hem voor zorgde dat alles klonk alsof ‘t bestemd was voor een beerreclame.
To end on a personal note: eind 1999 heb ik nog eens enkele dagen gebivakkeerd in Albini’s Electrical Audio-studio in Chicago, voor een report on de Amsterdamse band Caesar (die daar àen met Steve hun album Leaving Sparks opnamen). Ik herinner me van die gelegenheid met name hoe innemend, scherp, aardig en geestig Albini was, en hoe enorm bevlogen en nauwkeurig in z’n werk. Verder bleek hij werkelijk álles te weten van… biljarten (de Vlaamse geweldenaar Raymond Ceulemans was zijn held).
Goed. Op 17 mei verschijnt dus dat new album van zijn volprezen band Shellac. Dat est nu, zomaar plotseling, een zwanenzang geworden. Onwerkelijk bijna.
 was born in 1962, was born in 1962){kind=link}